Επιστροφή Στο Σχολείο

Τα σχολεία ανοίγουν στις 11 Μαΐου για να υποδεχθούν τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ΄ Λυκείου ενώ στις 18 Μαΐου τους μαθητές και τις μαθήτριες του Γυμνασίου και των υπόλοιπων τάξεων του Λυκείου. Τώρα το ερώτημα είναι πώς θα γίνει η επιστροφή,  ενώ κύριο μέλημα όλων είναι η ασφάλεια των μαθητών / μαθητριών και των εκπαιδευτικών. Έχει ήδη καταρτιστεί μια μακροσκελής λίστα οδηγιών έτσι ώστε η επιστροφή των παιδιών στα θρανία να γίνει με ασφάλεια λαμβάνοντας μέτρα κοινωνικής απόστασης για  να αποφευχθεί μια πιθανή εξάπλωση του ιού.

Βέβαια η επιστροφή των μαθητών στα θρανία δε θυμίζει σε τίποτα τη συνήθη επιστροφή τους μετά από πολυήμερες διακοπές. Αυτή τη φορά συμβαίνει κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες όπως πρωτόγνωρα ήταν όλα αυτά που βιώσαμε το τελευταίο διάστημα. Η επιστροφή  αυτή δεν σηματοδοτεί τη χαρούμενη συνάντηση παιδιών που είχαν καιρό να ιδωθούν και θα αγκαλιαστούν μεταξύ τους. Αυτή τη φορά θα πρέπει να κρατήσουν αποστάσεις και να τηρούν σχολαστικά κανόνες υγιεινής. Γιατί πρέπει όμως να συμβεί αυτό; Γιατί έκλεισαν τα σχολεία; Πώς οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά τους γιατί πρέπει να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και γιατί θα πρέπει να «αποστασιοποιούνται» από τους συμμαθητές / συμμαθήτριες τους;

Είναι πολύ σημαντικό κάποιος που καλείται να ακολουθήσει συγκεκριμένους κανόνες να γνωρίζει για ποιον λόγο ακολουθεί αυτούς τους κανόνες. Ειδικά όταν μιλάμε για παιδιά, η αιτιολόγηση των πράξεων είναι απαραίτητη. Εξηγούμε λοιπόν στα παιδιά τα παρακάτω:
● Τα σχολεία όπως και πάρα πολλές Υπηρεσίες και επιχειρήσεις έκλεισαν προκειμένου να αποφευχθεί η εκθετική εξάπλωση του ιού και να προστατευθούν ομάδες υψηλού κινδύνου όπως άνθρωποι με υποκείμενα νοσήματα ή οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας που σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ιατρικά δεδομένα είναι πιο ευάλωτοι εάν νοσήσουν από τον ιό.
● Η λήψη κανόνων προστασίας και υγιεινής αποσκοπούν μεν στο να μην νοσήσουν οι ίδιοι από τον ιό αλλά πρωτίστως στο να μην γίνουν φορείς του ιού μεταδίδοντας τον σε κάποιον συνάνθρωπό μας που ανήκει σε ευάλωτη ομάδα. Τονίζουμε λοιπόν και ενισχύουμε στα παιδιά το αίσθημα αλτρουισμού που ενέχει η υιοθέτηση των μέτρων. Προστατεύοντας τον εαυτό μου, προστατεύω τον διπλανό μου, προστατεύω τους δικούς μου αγαπημένους ανθρώπους.
● Εξηγώ στο παιδί μου πως όταν βρεθεί και πάλι στο σχολικό περιβάλλον και κληθεί να τηρήσει τους κανόνες ενδέχεται κάποιες φορές είτε να μην υπάρχει πάντοτε αυστηρή επιτήρηση των κανόνων κοινωνικής απόστασης και υγιεινής είτε κάποιοι συμμαθητές του να μην τους ακολουθούν. Ενισχύω στο παιδί μου το αίσθημα της προσωπικής ευθύνης για το όφελος του συλλογικού καλού. Τού εξηγώ πως η τήρηση των κανόνων ασφάλειας δεν είναι απλά θέμα επιβολής και υποχρέωσης αλλά επειδή πιστεύω στην ωφέλεια τους και επιλέγω συνειδητά να φερθώ υπεύθυνα.

Εκτός από την τήρηση των κανόνων ασφάλειας μια άλλη δυσκολία που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες είναι η προσαρμογή τους στη σχολική πραγματικότητα μιας και έχουν απουσιάσει από αυτήν δυο μήνες. Μέσα σε αυτούς τους μήνες και μάλιστα βιώνοντας ιδιαίτερες συνθήκες που ενίοτε μπορεί  να πυροδότησαν αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, φόβο και ανασφάλεια, τα παιδιά προκειμένου να ανταπεξέλθουν δημιούργησαν μια νέα ρουτίνα, μια τελείως διαφορετική καθημερινότητα. Η  απότομη αλλαγή, όπως και κάθε ξαφνική αλλαγή, ενδέχεται να δυσκολέψει ένα παιδί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Φροντίζουμε λοιπόν αυτή η αλλαγή να γίνει με ασφάλεια και ηρεμία. Ενδεικτικά :

● Προετοιμασία με ανοικτή και ειλικρινή επικοινωνία. Συζητάμε με το παιδί μας για το πώς νιώθει που θα επιστρέψει στο σχολείο. Ακούμε προσεκτικά τις σκέψεις, τους φόβους, τις δυσκολίες, τις ανάγκες του και το καθησυχάζουμε προτείνοντας λύσεις και εναλλακτικές με έναν τρόπο που θα νιώσει ασφάλεια.
● Ξεκινάμε την προσαρμογή στην αλλαγή της καθημερινότητας των παιδιών από τώρα. Πιθανόν τα παιδιά, κυρίως τα μεγαλύτερα, μέσα σε αυτό το διάστημα των δυο μηνών να απέκτησαν πιο χαλαρές συνήθειες όπως να κοιμούνται και να ξυπνούν πιο αργά ή να περνούν αρκετές ώρες μπροστά σε μια οθόνη. Σταδιακά αρχίζουμε να τα επαναφέρουμε στο σχολικό τους πρόγραμμα για να μην γίνει η αλλαγή έντονα και απότομα.
● Ειλικρινής και έγκυρη ενημέρωση. Το άγνωστο και η αβεβαιότητα είναι λογικό να προκαλεί άγχος και αβεβαιότητα. Ενημερώνω το παιδί μου με ηρεμία για τις εξελίξεις που το αφορούν και ενδέχεται να επηρεάσουν την καθημερινότητα. Απαντώ στις απορίες του με ψυχραιμία και ειλικρίνεια. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο να επιλέγω έγκυρες πηγές πληροφόρησης σχετικά με την πανδημία.
● Διευκολύνετε τα παιδιά να εστιάσουν την προσοχή τους σε θέματα που μπορούν να ελέγξουν. Μια χαοτική περιπλάνηση σε ανησυχίες και καταστάσεις που κανείς / καμία δεν έχει απαντήσεις θα μεγεθύνει το άγχος του παιδιού. Προσπαθήστε να στρέψετε την προσοχή του στο «εδώ και τώρα» και σε θέματα που μπορεί να διαχειριστεί. Στο σημείο αυτό ξεκαθαρίστε τη διαφορά ανάμεσα στο «διαχειρίζομαι» ένα πρόβλημα και στο «επιλύω» ένα πρόβλημα.
● Διατηρήστε στενή και καθημερινή επαφή και επικοινωνία με τους / τις εκπαιδευτικούς. Είναι σημαντικό να επικοινωνούν γονέας και εκπαιδευτικός, να παρακολουθούν στενά τη συμπεριφορά του τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι προκειμένου να έχουν μια κοινή γραμμή στήριξης και να διευκολύνουν την προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο αλλά και τη διαχείριση του άγχους.

Ωστόσο, η επιστροφή στην εκπαίδευση μέσα σε συνθήκες πανδημίας αποτελεί ιδιαίτερη πρόκληση και για τους εκπαιδευτικούς. Ήδη έχουν κληθεί να ανταποκριθούν σε νέες και πρωτόγνωρες συνθήκες εκπαίδευσης μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα όπως είναι η τηλε εκπαίδευση κάνοντας τον τρόπο εργασίας τους πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό. Τώρα καλούνται να αναλάβουν μια επιπλέον σημαντική ευθύνη που σχετίζεται με την επιτήρηση των μέτρων κοινωνικής απόστασης και υγιεινής. Οι συνθήκες επιστροφής στο σχολείο είναι ιδιαίτερες και πρέπει όλοι να συνεργαστούν για να λειτουργήσει η εκπαιδευτική διαδικασία εύρυθμα και ομαλά. Σε αυτή τη συγκυρία μάς δίνεται η ευκαιρία να αναδείξουμε έναν διαφορετικό ρόλο του σχολείου. Είναι μια κοινή πρόκληση να δείξουμε στα παιδιά πως το σχολείο δεν είναι απλά ένα κτίριο συνάθροισης παιδιών που έχει ως μοναδικό στόχο να τους μεταδίδει στεγνές γνώσεις. Το σχολείο μπορεί να είναι ο κατεξοχήν χώρος καλλιέργειας παιδείας, πολιτισμού και ήθους που διευρύνει τους ορίζοντες και διδάσκει αξίες όπως ο αλτρουισμός και η αλληλεγγύη ώστε να γίνουν τα παιδιά μας οι αυριανοί υπεύθυνοι πολίτες. Ίσως είναι ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα που θα λάβουν ποτέ.

    
Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών και Εφήβων 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.