«Η Σημασία Της Πρώιμης Παρέμβασης Στα Παιδιά Με Αναπτυξιακές Διαταραχές»

Η έγκαιρη και σωστή αξιολόγηση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αισθητηριακή, ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξη ενός παιδιού, καθώς όσο νωρίτερα πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση, τόσο πιο σύντομα θα ξεκινήσει και η παρέμβαση. Όπως έχει αποδειχθεί ερευνητικά, η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να επιφέρει σπουδαία αποτελέσματα στην αναπτυξιακή εξέλιξη του παιδιού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιτυχία της παρέμβασης φαίνεται πως σχετίζεται άμεσα με τη χρονική περίοδο έναρξης των προγραμμάτων παρέμβασης. Συγκεκριμένα, όσο νωρίτερα ξεκινήσει ένα παιδί την παρακολούθηση προγράμματος πρώιμης παρέμβασης, πριν δηλαδή προλάβει το παιδί να διαμορφώσει μοτίβα συμπεριφορών και αντίστοιχες δυσκολίες στην καθημερινότητά του, τόσο πιο αποτελεσματική πρόκειται να είναι.

Ο εντοπισμός των δυσκολιών και η σωστή αντιμετώπιση τους μέσω της έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσης, μειώνουν τις πιθανότητες συσσώρευσης αρνητικών συναισθημάτων ματαίωσης, αποθάρρυνσης και απόρριψης στον ψυχισμό των παιδιών που προκαλείται από τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους.

H Πρώιμη Παρέμβαση αποτελείται από θεραπευτικά προγράμματα διαφόρων ειδικοτήτων, που παρέχονται στα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών, τα οποία παρουσιάζουν αναπτυξιακές διαταραχές ή τα οποία θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ομάδες υψηλού κινδύνου εκδήλωσης αναπτυξιακών δυσκολιών. Είναι σημαντικό στα παιδιά αυτά να υπάρχει σύμπραξη μιας διεπιστημονικής ομάδας αποτελούμενη από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, κατάλληλα εκπαιδευμένο, το οποίο θα πραγματοποιήσει τη διάγνωση και αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού. Η ομάδα αυτή αποτελείται συνήθως από τις παρακάτω ειδικότητες: παιδοψυχίατρος, παιδοψυχολόγος, κοινωνικός/η λειτουργός, ειδικός/η παιδαγωγός, λογοπεδικός/ λογοθεραπευτής/τρια, εργοθεραπευτής/ τρια, φυσικοθεραπευτής/τρια.

Στόχος της Πρώιμης Παρέμβασης είναι να προάγει την υγεία του παιδιού, να ενισχύσει τις υπάρχουσες ικανότητες και προτερήματά του, να ελαχιστοποιήσει τα αναπτυξιακά ελλείμματά του, καθώς και να προετοιμάσει, να κατευθύνει και να ενισχύσει την ψυχολογία των γονέων και του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται μέσα από εξατομικευμένα θεραπευτικά προγράμματα εκπαίδευσης των παιδιών σε συνδυασμό με την κατάλληλη υποστήριξη και συμβουλευτική των γονέων και όλης της οικογένειας.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, φαίνεται πως οι γονείς διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της παρέμβασης σε πρώιμο στάδιο, καθώς είναι αυτοί που αρχικά θα παρατηρήσουν τυχόν ελλείμματα του παιδιού ή κάποιες μη τυπικές συμπεριφορές που θα τους προβληματίσουν. Έχει αποδειχθεί πως ενώ οι γονείς δεν έχουν τη γνώση να αντιληφθούν την πηγή του προβλήματος, συνήθως δεν πέφτουν έξω στις αρχικές παρατηρήσεις τους.

Στην χώρα μας η αξιολόγηση πραγματοποιείται με εγκυρότητα σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους μέσω διεπιστημονικών ομάδων, οι οποίες αναλαμβάνουν την αξιολόγηση παιδιών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες και αναπτυξιακές διαταραχές. Οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες διερευνώνται και διαπιστώνονται από τα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.), τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα (ΙΠΔ) και άλλους τυχόν δημόσιους φορείς, που εξειδικεύονται στις αναπτυξιακές διαταραχές και στις μαθησιακές δυσκολίες παιδιών και εφήβων.

Προγράμματα πρώιμης παρέμβασης παρέχονται από αντίστοιχους δημόσιους φορείς, ανάλογα και με τις κατευθύνσεις που θα έχουν δοθεί από την διεπιστημονική ομάδα των παραπάνω επιτροπών.

Το Πανελλήνιο Κέντρο Υπηρεσιών Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας του «Χαμόγελου του Παιδιού», στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο είναι καταρτισμένο και ενημερώνεται διαρκώς για τις νέες προβλέψεις και διαδικασίες. Σε περίπτωση που χρειαστεί οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή για οποιαδήποτε τυχόν ανάγκη, μπορείτε να μας καλέσετε, οποιαδήποτε στιγμή, στο τηλεφωνικό μας κέντρο 11040, προκειμένου να συζητήσουμε εξατομικευμένα και κατόπιν αντίστοιχης διερεύνησης να σας κατευθύνουμε και να σας υποστηρίξουμε με τον καταλληλότερο δυνατό τρόπο.

Δίπλα σε κάθε παιδί και την οικογένειά του.

Βιβλιογραφικές Αναφορές
Zeanah, C. H. (2016). Defining relational pathology in early childhood: the diagnostic classification of mental health and developmental disorders of infancy and early childhood dc: 0-5 approach.
Infant mental health journal, 37(5), 509-520. https://doi.org/10.1002/imhj.21590
Πολυχρόνη, Φ., Χατζηχρήστου, Χ., Μπίμπου Α. (2006). Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία.
Ελληνικά Γράμματα.
Στασινός, Δ. (2009). Ψυχολογία του λόγου και της γλώσσας. Ανάπτυξη και παθολογία - δυσλεξία και Λογοθεραπεία. Gutenberg.
Volkmar, F. R. (2014). The importance of early intervention. Journal of autism and developmental disorders, 44, 2979-2980.