«Θα ήθελα η Ζάχρα να μπορέσει να σταθεί μια μέρα στα πόδια της»: Η ιατρική φροντίδα και υποστήριξη ως σωσίβιο ζωής για παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα

Άμεση και Ολιστική Ψυχοκοινωνική και Ιατρική Παρέμβαση για Παιδιά Πρόσφυγες και Μετανάστες σε Κίνδυνο στην Ελλάδα © Το Χαμόγελο του Παιδιού / Ηλίας Σπυρόπουλος

Η Ναζλί είναι μητέρα 4 παιδιών. Η φυσιολογική τους ζωή στη Συρία ανήκει πλέον στο παρελθόν. Η κλιμάκωση του πολέμου το 2015 έσπερνε τον φόβο ανάμεσα στους αθώους πολίτες που δεν είχαν εγκαταλείψει ακόμα τις εστίες τους.  Ωστόσο, πέρα από την ανασφάλεια για το μέλλον, η Ναζλί είχε έναν ακόμη λόγο να είναι ιδιαίτερα ανήσυχη. Ο λόγος ήταν η μικρή της κόρη, η 8χρονη Ζάχρα, η υγεία της οποίας επιδεινωνόταν καθημερινά.

Η Ζάχρα είχε διαγνωσθεί εκ γενετής με νοητική υστέρηση και νευρολογικά προβλήματα. Η ίδια δεν είχε καταφέρει ποτέ να σταθεί στα πόδια της και να χαρεί την ζωή και το παιχνίδι ενός παιδιού της ηλικίας της. Η Ζάχρα είχε ανάγκη διαρκούς και αυξημένης ιατρικής φροντίδας, κάτι το οποίο ήταν πλέον ανέφικτο στο Χαλέπι, όπου η ρίψη βομβών και οι εχθροπραξίες είχαν αφανίσει κάθε ιατρική υποδομή και υπηρεσία.

Καθώς έπεφτε η νύχτα, η Ναζλί τύλιξε με μια κουβέρτα την Ζάχρα και προσευχήθηκε μαζί με τις μεγαλύτερες κόρες της προκειμένου να καταφέρουν να φτάσουν με ασφάλεια στα σύνορα. Για το δύσκολο ταξίδι προς την Τουρκία και μετέπειτα στην Ελλάδα μαζί της είχε λιγοστά ρούχα για τα μικρά παιδιά, τα οποία ελάχιστα τα προστάτεψαν από τους ανέμους, το κρύο και τις βροχές στη διάρκεια της διαδρομής.  

Το 2015 η μητέρα με τις κόρες της εγκατέλειψαν τη Συρία με τα πόδια μαζί με χιλιάδες ακόμη πρόσφυγες που άφηναν τα σπίτια τους μαζικά στο πλαίσιο της μεγαλύτερης προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούσαν με κάθε μέσο να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τη βία και τις διώξεις σε αναζήτηση ασφάλειας και προστασίας στην Ευρώπη.

Στη διάρκεια της διαδρομής, η Ναζλί δεν είχε άλλο τρόπο να μετακινήσει τη Ζάχρα παρά από το να την κρατάει στην αγκαλιά της. Το φυσικό βάρος του κοριτσιού το μοιραζόταν με άλλους πρόσφυγες πρόθυμοι και αυτοί να πάρουν στην αγκαλιά τους τη Ζάχρα περπατώντας ατελείωτα σε ένα αφιλόξενο και πολλές φορές εχθρικό περιβάλλον στα σύνορα των δύο χωρών.

Η Ναζλί γνώριζε εξαρχής ότι ο δρόμος προς την Ευρώπη επεφύλασσε πολλούς κινδύνους, ωστόσο γνώριζε εξίσου καλά ότι αν έμεναν στη Συρία, η Ζάχρα δεν θα είχε καμία ιατρική φροντίδα στην περίπτωση που η ίδια και η οικογένεια της είχαν καταφέρει να γλυτώσουν από τις συνέπειες του πολέμου στο Χαλέπι.

Έπειτα από έξι μήνες στην Τουρκία, η Ναζλί και τα παιδιά της είχαν αποφασίσει πως θα έπρεπε να επιχειρήσουν το δυσκολότερο και πιο επικίνδυνο μέρος της διαδρομής προς τη Μεσόγειο. Η Ναζλί πίστευε βαθιά μέσα της ότι η άφιξη της οικογένειάς της στην Ευρώπη θα σηματοδοτούσε ένα καλύτερο μέλλον για την ιατρική υποστήριξη της μικρής της κόρης. Ανάμεσα σε ένα τεράστιο πλήθος από πρόσφυγες, η Ναζλί μαζί με την Ζάχρα και τα άλλα της αδέλφια επιβιβάστηκαν σε μια βάρκα στη διάρκεια της νύχτας.

Την προηγούμενη μέρα η Ναζλί είχε ακούσει για ιστορίες προσφύγων που είχαν βρει τραγικό θάνατο στα νερά του Αιγαίου Πελάγους. Εκείνη τη νύχτα για καλή τους τύχη η θάλασσα ήταν ήσυχη. Το κρύο όμως ήταν τσουχτερό με τα παιδιά να αντέχουν με δυσκολία. Καθώς η βάρκα προσέγγιζε από μακριά τις ελληνικές ακτές, μια λέμβος τους εντόπισε και έσπευσε να τους προσεγγίσει. Αφού τους έδωσαν κουβέρτες τους τράβηξαν κατόπιν με ασφάλεια προς τα έξω. Αγκαλιασμένη με τα υπόλοιπα αδέλφια της πάνω στη βάρκα η μεγαλύτερη κόρη ρωτάει την Ναζλί: «Μαμά, που φτάσαμε;» με την Ναζλί να της απαντάει: «Βρισκόμαστε στην Ευρώπη».

Οι επόμενες ημέρες στον προσφυγικό καταυλισμό στη Λέσβο έδειξαν ότι η κατάσταση κάθε άλλο από ειδυλλιακή ήταν. Πέρασαν τρεισήμισι μήνες και οι υπηρεσίες έδωσαν εντολή για την μεταφορά της οικογένειας σε δομή της Αθήνας δεδομένης της ευάλωτης κατάστασης της οικογένειας. Η Ναζλί πληροφορήθηκε ότι στην Αθήνα η Ζάχρα θα είναι πολύ καλύτερα, αφού θα έχει συχνή πρόσβαση σε κάποιο νοσοκομείο. Η ελπίδα άρχισε να γεννάται μέσα της.  

«Στη δομή του Ελαιώνα γνωρίσαμε για πρώτη φορά τους ανθρώπους από Το Χαμόγελο του Παιδιού», εξηγεί η Ναζλί. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η οικογένεια μετακόμισε σε διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας. «Μετά από μήνες αβεβαιότητας στην Τουρκία και στην Ελλάδα για πρώτη φορά ένιωσα το αίσθημα της ασφάλειας για την οικογένεια μου και την αισιοδοξία ότι η Ζάχρα θα μπορούσε επιτέλους να λάβει ιατρικές υπηρεσίες αποκτώντας μια ποιοτικότερη ζωή», προσθέτει η Ναζλί.

Μακριά από το Χαλέπι όπου οι βόμβες επισκιάζουν τα πάντα, η Ναζλί έχει μόνο καλά λόγια να πει για την υποδοχή και την ουσιαστική υποστήριξη που έλαβε από την πρώτη στιγμή από τους ανθρώπους του Οργανισμού: «Λίγο μετά την άφιξη μας στην Αθήνα, η Ζάχρα υπεβλήθη σε εγχείρηση στο δεξί της πόδι, ενώ έχει ήδη δρομολογηθεί νέα εγχείρηση στο αριστερό της πόδι», εξηγεί ο Γιάννης Αγγουριδάκης, παιδίατρος του Οργανισμού. «Μέσα από την παροχή παιδιατρικής κατ’ οίκον νοσηλείας, της ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας, τις φυσιοθεραπείες και την ένταξη του παιδιού στο σχολείο μετά το τέλος της αποθεραπείας, η Ζάχρα έχει πολλές ελπίδες να βελτιώσει το βάδισμα της και να αναπτύξει τις κοινωνικές της δεξιότητες», προσθέτει ο ίδιος.

Σε εβδομαδιαία βάση, η ομάδα από εξειδικευμένους επαγγελματίες αποτελούμενη από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, παιδίατρους, νοσηλεύτριες, φυσιοθεραπεύτριες και διερμηνείς παρέχει την απαραίτητη υποστήριξη στην Ζάχρα πραγματοποιώντας τις απαραίτητες διακομιδές στο Νοσοκομείο Παίδων και συμμετέχοντας σε όλες τις συναντήσεις της μητέρας με τις κρατικές υπηρεσίες και το ιατρικό προσωπικό του Νοσοκομείου.

«Το μοναδικό που με απασχολεί είναι η κατάσταση της υγείας της Ζάχρα», συμπληρώνει η Ναζλί. «Θέλω να σταθεί στα πόδια της. Καθημερινά προσεύχομαι όλα τα παιδιά μου να είναι καλά και ευτυχισμένα και ευελπιστώ ότι οι υπηρεσίες αυτές που μας προσφέρονται δεν θα σταματήσουν».

Παράλληλα με τις απαραίτητες ιατρικές ενέργειες, κοινωνικοί λειτουργοί ενδυναμώνουν μέσα από ψυχο-κοινωνική υποστήριξη και συμβουλευτική τη μητέρα που είναι το μοναδικό άτομο που φροντίζει αποκλειστικά την Ζάχρα και τα υπόλοιπα παιδιά. Την ίδια στιγμή, η ομάδα του Οργανισμού συνεργάζεται με τον φορέα που φιλοξενεί την οικογένεια και συγκεκριμένα την υπεύθυνη του διαμερίσματος προκειμένου να διασφαλιστεί ό,τι είναι αναγκαίο.

Δεκάδες παιδιά και βρέφη με αυξημένες ιατρικές ανάγκες, όπως αυτές της Ζάχρα ζουν σήμερα στην Ελλάδα. Με την υποστήριξη της Πολιτικής Προστασίας και Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Το Χαμόγελο του Παιδιού» έχει υποστηρίξει από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2018 συνολικά 109 παιδιά που διαμένουν σε διαμερίσματα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί 2.208 ιατρικές και ψυχοκοινωνικές ενέργειες στο πλαίσιο του προγράμματος «Άμεση και Ολιστική Ψυχοκοινωνική και Ιατρική Παρέμβαση για Παιδιά Πρόσφυγες και Μετανάστες σε Κίνδυνο στην Ελλάδα».

Το πρόγραμμα υλοποιείται σε στενή και συνεχή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και τους φορείς που έχουν υπό την αρμοδιότητα τους ωφελούμενες οικογένειες, καθώς και τα παιδιατρικά νοσοκομεία που έχουν υπό την ευθύνη τους την ιατρική τους περίθαλψη.

Παρότι υπάρχουν αντιξοότητες, το χαμόγελο της Ζάχρα δίνει ελπίδα στην Ναζλί, στα αδέλφια της και στους ανθρώπους από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» που βρέθηκαν δίπλα στην οικογένεια με ουσιαστικό τρόπο από την πρώτη στιγμή που έφτασε η οικογένεια στη δομή του Ελαιώνα.

«Οι Έλληνες μας υποδέχτηκαν με φιλικό τρόπο. Είμαστε ευγνώμονες για όλη τη βοήθεια και την ουσιαστική υποστήριξη στην Ζάχρα και όλη την οικογένεια. Θέλουμε να μείνουμε εδώ και να δούμε την υγεία της Ζάχρα να βελτιώνεται σταδιακά. Μια μέρα θα θέλαμε να επιστρέψουμε στη Συρία» λέει η Ναζλί, στο πρόσωπο της οποίας σχηματίζεται η ελπίδα και η νοσταλγία για την ευτυχισμένη ζωή στο Χαλέπι πριν τον πόλεμο.

Το κείμενο γράφτηκε από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» - Φωτογραφικό υλικό από τον Ηλία Σπυρόπουλο

Δεν χρησιμοποιήθηκαν τα πραγματικά ονόματα για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων