Άγιος Βασίλης… τι δεν υπάρχει;

Το κεντρικό πρόσωπο των ημερών αυτές τις γιορτινές μέρες είναι ο Άγιος Βασίλης, ο μεγαλόσωμος γεράκος με τη μακριά γενειάδα που έρχεται πετώντας με το έλκηθρό του για να μοιράσει τα δώρα του. Τα παιδιά τον περιμένουν με ανυπομονησία, καθώς ήδη από τα μέσα Νοέμβρη ξεκινούν να σκέφτονται τι δώρο θέλει να τους φέρει. Επίσης, θα καθίσουν με ιδιαίτερη χαρά να του γράψουν γράμμα εκφράζοντας την επιθυμία τους.

Ανάλογα με τις αρχές κάθε οικογένειας οι γονείς ενισχύουν την ύπαρξη ή τη μη του Άγιου Βασίλη. Τις ημέρες των Χριστουγέννων οι δρόμοι και τα εμπορικά μαγαζιά γεμίζουν με διάφορες φυσιογνωμίες της φιγούρας του που είναι έτοιμος να φωτογραφηθεί. Τα παιδιά μπορεί να ρωτήσουν καλά ποιος από όλους αυτούς είναι ο Άγιος Βασίλης που θα έρθει στο σπίτι μας; Υπάρχει ή όχι; Οι γονείς μπορεί να βρεθούν σε ένα δίλημμα: Να αποκαλύψουν την αλήθεια στα παιδιά για το ποιος φέρνει τα δώρα ή να συντηρήσουν το μύθο; Εξάλλου πάντα μπορεί να υπάρξει ο συμμαθητής ή η συμμαθήτρια από το σχολείο που θα πει ότι τα δώρα τα φέρνει ο μπαμπάς και η μαμά. Οι γονείς απορούν μήπως το μυστικό θα πρέπει να αποκαλυφθεί από τους ίδιους για να μην κλονιστεί η σχέση εμπιστοσύνης και κατηγορηθούν ότι λένε ψέματα. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο πειθαρχίας, καθώς για να φέρει στο παιδί το παιχνίδι που επιθυμεί θα πρέπει να είναι υπάκουο όλο το χρόνο. Και αφού τα δώρα τα φέρνει ο Άγιος Βασίλης, τι θα γίνει αν το παιδί ζητήσει ένα παιχνίδι αρκετά ακριβό που ξεπερνάει τις οικονομικές δυνατότητες των γονιών; Πως θα εξηγήσουν οι γονείς στο παιδί ότι δεν μπορεί να έχει το συγκεκριμένο παιχνίδι και θα πρέπει να συμβιβαστεί με κάτι άλλο;

Σύμφωνα με τους Boyle και Mckay σε ένα άρθρο τους στο περιοδικό Lancet αναφέρουν ότι οι γονείς για τα παιδιά είναι πηγές αλήθειας και σοφίας, άρα αν τους οδηγούν να πιστέψουν σε μια φιγούρα που τους φέρνει δώρα, μήπως τους λένε ψέματα και για άλλα πράγματα; Επίσης, στο ίδιο άρθρο αναρωτιούνται μήπως η ύπαρξη του Άγιου Βασίλη καλύπτει μια ανάγκη των γονέων να δραπετεύσουν στη φαντασία και να ξεφύγουν, ώστε να θυμηθούν στιγμές από την παιδική τους ηλικία οπότε για αυτό την ενισχύουν.

Συνήθως στον Άγιο Βασίλη τα παιδιά πιστεύουν μέχρι τα 7 με 10 τους χρόνια. Μετά μόνα τους ξεκινούν να εγκαταλείπουν το στάδιο της μαγικής σκέψης και ψάχνουν να βρουν απαντήσεις που αντιστοιχούν σε λογικούς συλλογισμούς. Όμως, η φαντασία των παιδιών ενισχύει τη δημιουργικότητά τους, καθώς και μέσα από τα παραμύθια ή τα παιχνίδια ταξιδεύουν σε έναν κόσμο όπου μπορούν να ελέγξουν τις σχέσεις των ηρώων, να μάθουν τον τρόπο που φέρονται και να οδηγηθούν στην επίλυση των προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίσουν ή να δημιουργηθούν πρότυπα καλής συμπεριφοράς. Η αμφισβήτηση που θα έρθει από μόνη της με το μεγάλωμα του παιδιού θα σημαίνει ότι το παιδί δεν έχει ανάγκη το φανταστικό κόσμο και είναι προετοιμασμένος/η να βρει λογικές λύσεις στην πραγματική ζωή.

Ο τρόπος που θα μιλήσουν οι γονείς στα παιδιά τους για τον Άγιο Βασίλη εξαρτάται από τις εμπειρίες που εκείνοι είχαν ως παιδιά και από τις πεποιθήσεις τους. Ο Άγιος Βασίλης είναι πρότυπο γενναιοδωρίας, αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας προς τους άλλους, αρχές που είναι σημαντικές και στην ενήλικη ζωή.

Τα φωτάκια, τα στολίδια, το δέντρο, τα δώρα που ανταλλάσσουμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα δημιουργούν μια γιορτινή ατμόσφαιρα που συνοδεύεται από συναισθήματα αγάπης, χαράς και ζεστασιάς. Σύμφωνα με τον Ντίκενς στο διήγημά του «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» αναφέρει ότι «όλα τα συνηθισμένα πράγματα γίνονται ασυνήθιστα και μαγεμένα» για να δείξει τις δυνατές εικόνες που συνοδεύουν την περίοδο αυτή του χρόνου αλλά και τη μεταστροφή του κεντρικού προσώπου του Εμπενίζερ Σκρουτζ που μεταμορφώνεται από τσιγκούνη και μίζερο άνθρωπο σε γενναιόδωρο και καλόκαρδο.

Ακόμα και στην ενήλικη ζωή έχουμε ανάγκη να επιτρέπουμε στον εαυτό μας ένα ταξίδι στη φαντασία, ιδιαίτερα την περίοδο των Χριστουγέννων που μπορεί να αναπολήσουμε όμορφες στιγμές από την παιδική μας ηλικία. Ο Άγιος Βασίλης δεν θα δυσκολέψει την επικοινωνία που έχουν οι γονείς με τα παιδιά, καθώς εκείνοι θα επιλέξουν τον τρόπο που θα πουν την ιστορία του. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να συναντηθούμε με τα παιδιά, να μπούμε στο δικό τους κόσμο και να δημιουργήσουμε ως οικογένεια τις καινούργιες χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Boyle, C., & McKay, K. (2016). A wonderful lie. The Lancet Psychiatry, 3(12), 1110-1111. doi:10.1016/s2215-0366(16)30363-7

Ο Ντίκενς και η επινόηση των Χριστουγέννων (2017, Δεκέμβριος, 16):  http://tvxs.gr/news/istoria/o-ntikens-kai-i-epinoisi-ton-xristoygennon

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.