Πριν χτυπήσει το Κουδούνι: Προσαρμογή στο σχολείο μετά τις διακοπές

Τα σχολεία ανοίγουν για άλλη μια χρονιά και η αλήθεια είναι πως αυτή η χρονιά είναι διαφορετική από τις προηγούμενες. Η περασμένη χρονιά πέρασε υπό την σκιά του COVID/19 και τις επακόλουθες συνέπειες που βίωσαν τα παιδιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας όπως το αιφνίδιο και παρατεταμένο κλείσιμο των σχολείων, τα περιοριστικά μέτρα κλπ. Όλα αυτά επηρέασαν την καθημερινότητα των παιδιών και το ζητούμενο πλέον είναι να επανέλθουν στο σχολείο μετά τις διακοπές όσο πιο φυσιολογικά γίνεται προκειμένου να ενταχθούν στην σχολική πραγματικότητα με ομαλό τρόπο. Εδώ βρίσκεται και ο δικός μας ρόλος προκειμένου να βοηθήσουμε να γίνει αυτή η προσαρμογή από τις διακοπές στα θρανία όσο πιο ομαλά γίνεται.

Είναι σημαντικό να αρχίσει η προετοιμασία για την έναρξη του σχολείου δυο εβδομάδες πριν χτυπήσει το κουδούνι και όχι την προηγούμενη μέρα. Είναι σημαντικό να συμβεί αυτό προκειμένου η προσαρμογή και η προετοιμασία στο σχολικό πρόγραμμα να γίνει ήπια και σταδιακά και όχι από την μια μέρα στην άλλη, γεγονός που μπορεί να αναστατώσει και δυσκολέψει τα παιδιά στην μετάβαση. Ας πάρουμε τα βήματα από την αρχή:

Σύνδεση με το σχολείο
Δυο εβδομάδες πριν την έναρξη του σχολείου εντάσσουμε στην καθημερινή επικοινωνία μας με το παιδί, σχετική συζήτηση αναφορικά με το σχολείο. Δίνουμε χώρο και χρόνο στο παιδί να σκεφτεί, να προβληματιστεί, να πειραματιστεί νοητικά με το άνοιγμα των σχολείων και εν τέλει να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Προσοχή ! ο τρόπος προσέγγισης μας πρέπει να γίνεται με ηρεμία, χωρίς άγχος, και χωρίς να δημιουργούμε υπερβολικές προσδοκίες και ταραχή στο παιδί.

Μείωση χρόνου χρήσης οθονών, κινητών κλπ
Ένα θέμα που μας απασχόλησε έντονα το δύσκολο διάστημα της πανδημίας είναι η σχέση – εξαρτητική σε κάποιες περιπτώσεις -  που δημιούργησαν τα παιδιά με τα κινητά και τις οθόνες. Για αυτό το λόγο θα πρέπει να δώσουμε περισσότερο προσοχή στην τοποθέτηση κάποιων ορίων στη χρήση τους εν όψει της σχολικής χρονιάς. Πριν ξεκινήσει το σχολείο οριοθετούμε τη χρήση τους προχωρώντας σε σχετική συμφωνία με το παιδί μας την οποία βάζουμε σε εφαρμογή τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν ανοίξουν τα σχολεία.

Σχετικά με τα όρια δείτε εδώ: https://www.hamogelo.gr/gr/el/ta-nea-mas/pos-mporo-na-valo-oria-sto-paidi-mou/

Προετοιμασία στο ημερήσιο πρόγραμμα
Θα ήταν καλό το παιδί να μπει τουλάχιστον μια εβδομάδα νωρίτερα στο πρόγραμμα της ημέρας που θα έχει τη σχολική χρονιά. Συγκεκριμένα, το πρωινό ξύπνημα και οι συγκεκριμένες ώρες φαγητού θα μπορούσαν να επανέλθουν σταδιακά, ώστε να μην είναι απότομη η αλλαγή την ημέρα έναρξης του σχολείου. Οι γονείς μπορούν να συζητήσουν με το παιδί τα οφέλη που μπορεί να έχει ένα πρόγραμμα στην επίτευξη των στόχων αλλά και να ξεκινήσουν δραστηριότητες, όπως το διάβασμα ενός βιβλίου πριν τον ύπνο ή να φτιάξουν το χώρο μελέτης.

Επίσκεψη στο σχολείο
Όσον αφορά τώρα στο τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να προετοιμάσουν όσο το δυνατόν καλύτερα το παιδί ψυχοσυναισθηματικά, μια πολύ καλή αρχή θα ήταν να επισκεφτούν μαζί το χώρο του σχολείου. Αυτό ιδανικά θα μπορούσε να γίνει καταρχάς με κάποια βόλτα από έξω όπου απλά θα το έβλεπαν και θα αποκτούσε μια πρώτη εικόνα το παιδί.

Επικοινωνία με φίλους
Οι γονείς μπορεί να επικοινωνήσουν με συμμαθητές/τριες του παιδιού την προηγούμενη χρονιά και να κανονίσουν μια μέρα συνάντησης και παιχνιδιού. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να ανανεωθούν οι σχέσεις και να θυμηθούν τις όμορφες στιγμές που προσφέρει το σχολείο.

Πρώτη φορά στο σχολείο
Το παιδί που φοιτά για πρώτη φορά στο σχολείο είναι σημαντικό να νιώσει ασφάλεια για αυτή την αλλαγή προκειμένου ο αποχωρισμός από την ασφαλή αγκαλιά των γονέων του στα χέρια των δασκάλων του να γίνει ομαλά.

Είναι πολύ βοηθητικό να φτιάξετε μαζί με το παιδί ένα πλάνο για την πρώτη μέρα στο σχολείο συμπεριλαμβάνοντας βήμα-βήμα το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει. Επειδή τα παιδιά της πρώτης παιδικής ηλικίας δεν έχουν κατακτήσει ακόμα μια ανεπτυγμένη αίσθηση του χρόνου είναι καλό να χρησιμοποιείτε συγκεκριμένα ορόσημα από τη ρουτίνα τους (π.χ. το μεσημεριανό φαγητό). Απαραίτητο είναι να μείνουν και οι γονείς συνεπείς στο πρόγραμμα αυτό και να ενημερώσουν/προετοιμάσουν το παιδί για τη στιγμή του αποχωρισμού με ειλικρίνεια. Επιπλέον, μέσω του παιχνιδιού μπορείτε να συζητήσετε για υποθετικά σενάρια που αφορούν στη σχολική ζωή «τι θα έκανε κάποιος αν….», φροντίζοντας όμως να μην υπερφορτωθεί το παιδί με περιττές πληροφορίες και λαμβάνοντας υπόψη τους δικούς του προβληματισμούς και όχι τις δικές μας ανησυχίες.

Ως γενική αρχή, οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η δική τους στάση επηρεάζει τη συμπεριφορά των παιδιών. Ειδικότερα, οφείλουν να είναι διαθέσιμοι να ακούσουν τους φόβους, το άγχος ή την άρνηση των παιδιών για το σχολείο αλλά και να δημιουργήσουν ένα κλίμα αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης για το σχολικό περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να πάρουν το μήνυμα ότι οποιοδήποτε πρόβλημα συναντήσουν στο σχολείο σε σχέση με το μάθημα ή με κάποιο/α συμμαθητή/τρια  μπορούν άμεσα να απευθυνθούν στον δάσκαλο ή στον γονέα.  

Ειδικά σε αυτή την εποχή της ρευστότητας που μαθαίνουμε να ζούμε με τους όρους της πανδημίας θα πρέπει να έχουμε στο νου μας πως τα πράγματα δεν έρχονται πάντα έτσι όπως τα σχεδιάζουμε και τα προγραμματίζουμε με αποτέλεσμα συχνά να νιώθουμε ματαίωση και απογοήτευση. Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να μας εμποδίζει από το να οργανώνουμε το μέλλον, να συνεχίζουμε να ονειρευόμαστε και να προετοιμαζόμαστε για τα πράγματα που θα έρθουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Feinberg, T. (2004). Back-to-school transitions: Tips for parents. National Association of School Psychologists.Retrieved from www.nasponline.org