Ιώσεις και αποχή από το σχολείο: από πού µπορεί να «κολλήσαµε»;

Με αφορµή την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ένα θέµα που θα απασχολήσει και φέτος την οικογένεια είναι το πότε µπορεί να επιστρέψει το άρρωστο παιδί στο σχολείο.

Το προηγούμενο, µάλιστα, ερώτηµα συνήθως έπεται της εύλογης απορίας «από πού µπορεί να κολλήσαµε» την εκάστοτε ίωση.

Σε αυτό το σηµείο να τονίσουµε τη διαφορά ίωσης και λοίμωξης από μικρόβιο:

Η απλή ίωση «θα κάνει τον κύκλο της» και δεν επιδέχεται συνήθως ειδικής θεραπείας, παρά µόνο υποστηρικτικής αγωγής (καθάρισμα της µυτούλας, µπόλικα προσφερόµενα υγρά, αντιπυρετικά - αναλγητικά κλπ). Αντίθετα, η λοίμωξη από µικρόβιο (και όχι από ιό) θα πρέπει να στοιχειοθετείται και να δίδεται αντιβιοτική αγωγή κατά περίπτωση.

Οι ιώσεις έχουν µερικά κοινά χαρακτηριστικά, όπως πυρετό, αδυναµία, µυϊκούς πόνους, και ναυτία, αλλά γενικώς δεν υπάρχει κανόνας. Μερικά εξανθήματα είναι χαρακτηριστικά και ο παιδίατρος µπορεί µε µια µατιά να σας περιγράψει τη συνήθη διαδροµή της αντίστοιχης ίωσης (λοιµώδες ερύθηµα για τον ιό Parvo B19, επιχείλιος έρπητας ή ουλοστοµατίτιδα στον HSV1, αιφνίδιο εξάνθηµα στον ιό HHV-6 ή -7, εξάνθηµα σε χέρια-πόδια-στόµα στον ιό Coxsackie A16 και στον εντεροϊό 71, ανεμοβλογιά ή έρπης ζωστήρας στον ιό VZV, ιλαρά και ερυθρά από τους αντίστοιχους ιούς κ.ο.κ.).

Στις περισσότερες, όµως, περιπτώσεις ο ιός παραµένει άγνωστος και δε µας απασχολεί κιόλας να τον ταυτοποιήσουµε, καθώς βελτιώνεται η κλινική εικόνα του παιδιού µε το πέρασµα των ηµερών.

Στο ερώτηµα πότε «κόλλησε» το παιδί την ίωση δεν υπάρχει µια δεδοµένη απάντηση, καθώς αυτό το διάστηµα µπορεί να κυµαίνεται από µερικές ώρες µέχρι και αρκετές εβδοµάδες πριν. Χαρακτηριστικά, η γρίπη (influenza type Β) εµφανίζεται µετά από 12 µόλις ώρες από την επαφή µε άνθρωπο που νοσεί, ενώ η ιλαρά, της οποίας την έξαρση δυστυχώς ξαναζούµε εν έτει 2017, εµφανίζεται κατά µέσο όρο 12,5 µέρες µετά την επαφή µε άρρωστο από ιλαρά.

Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι δεν είναι όλοι οι ιοί το ίδιο µεταδοτικοί (άλλος «κολλά» πολύ πιο εύκολα από κάποιον άλλον, π.χ η γρίπη) και ότι το παιδί  δε μεταδίδει συνεχώς κατά τη διάρκεια της ίωσης, παρά µόνο συγκεκριµένες ηµέρες πριν και µετά κατά περίπτωση (π.χ  4 µέρες πριν και 4 μέρες µετά την εµφάνιση του εξανθήματος της ιλαράς, 2 µέρες πριν ως και 1 εβδομάδα µετά την εµφάνιση του εξανθήματος της ανεμοβλογιάς κλπ).

Συμπερασματικά, είναι ανώφελο να κατηγορήσουµε κάποιον ότι µας κόλλησε µια ίωση, καθώς πολλές φορές «κολλήσαµε» την ώρα που αυτός που υποπτευόµαστε δεν είχε εµφανίσει καν τα πρώτα συµπτώµατα της ίωσης. Αν ένα παιδί έχει συµπτώµατα ίωσης, τότε σηµαίνει ότι όλες τις προηγούμενες ηµέρες (ίσως και εβδοµάδες) θα µπορούσε να είχε «κολλήσει» το παιδί µας. Εποµένως, είναι μάταιο να αναλωθούµε στο ποιος µας µετέδωσε µια ίωση, εκτός αν πρόκειται για νόσο «εξαφανισµένη», όπως η ανεμοβλογιά, η ιλαρά κλπ, όπου µε τη συνεργασία γονέων - παιδιάτρου - εκπαιδευτικού προσωπικού θα αναζητηθεί η «αρχή» της λοίμωξης και θα ληφθούν τα κατάλληλα µέτρα. Οι ιώσεις είναι ένα µέρος της διαδρομής µας κατά τα σχολικά χρόνια, συνήθως 6 µε 12 φορές το χρόνο για τα παιδιά στον παιδικό σταθµό µε τον αριθµό των ιώσεων ανά έτος να µειώνεται κάθε χρονιά που μεγαλώνει το παιδί.

Φερόµαστε υπεύθυνα και κρατάµε το παιδί µε ίωση στο σπίτι για όσο χρειάζεται (συνήθως ένα 24ωρο χωρίς πυρετό κι εφόσον το παιδί έχει ανακτήσει τις δυνάμεις του ή ένα 24ωρο με το πέρας των εμέτων/διαρροιών κι εφόσον το παιδί έχει αρχίσει να σιτίζεται χωρίς προβλήματα), µαθαίνουµε κανόνες υγιεινής στο σπίτι παίζοντας και εµβολιαζόµαστε επαρκώς.

Καλή σχολική χρονιά µε όσο το δυνατόν λιγότερες ιώσεις!

Κυριακίδης Ιωάννης
Διευθυντής Παιδιατρικού Τμήματος 404 ΓΣΝ Λάρισας
Εθελοντής Γιατρός του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού»