ΑΣΦΑΛΩΣ… ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ! Σερφάρωντας με ασφάλεια στα κύματα του διαδικτύου

Κατά την καλοκαιρινή περίοδο είναι αναμενόμενο πολλά παιδιά να στρέφονται στο διαδίκτυο και ένας από τους λόγους είναι ότι φεύγοντας για διακοπές χάνουν την παρέα τους και έχουν ανάγκη να διατηρήσουν την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου. Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι τα παιδιά βγαίνουν από την ρουτίνα τους, αλλάζει η καθημερινότητά τους οπότε προσπαθούν να καλύψουν το κενό μέσα από τη χρήση του διαδικτύου.

Ας μην ξεχνάμε ότι o θαυμαστός κόσμος της νέας τεχνολογίας συναρπάζει μικρούς και μεγάλους.  Αυτό όμως που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι ο ψηφιακός κόσμος κρύβει κινδύνους όπως και ο πραγματικός.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη χρήση του Διαδικτύου;

• Έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο: αφορά στην έκθεση του παιδιού σε περιεχόμενο που περιλαμβάνει πορνογραφικό υλικό, βία ή ακατάλληλη για την ηλικία τους γλώσσα.
• «Ψάρεμα» («Phishing»): Υποκλοπή προσωπικών στοιχείων
• Sextortion (ηλεκτρονικός σεξουαλικός εκβιασμός): Ο θύτης εκβιάζει το παιδί με τη χρήση παραποιημένων (ή και όχι) φωτογραφιών σεξουαλικού περιεχομένου, με την απειλή ότι θα τις κοινοποιήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή θα τις αποστείλει στους γονείς και φίλους του παιδιού. Ως αντάλλαγμα μπορεί να ζητήσει σεξουαλικές χάρες, χρήματα ή άλλες προσωπικές πληροφορίες
• Ηλεκτρονικά μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου (Sexting): Είναι η αποστολή και λήψη μηνυμάτων κειμένου ή άλλων μέσων (φωτογραφία, βίντεο, ηχητικό μήνυμα) σεξουαλικού περιεχομένου. Η αποστολή γίνεται με τη θέληση του παιδιού, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε εκβιασμό (π.χ. για εκδίκηση μετά από έναν χωρισμό)
• Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός (Cyber bullying): «Όταν ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων, χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας επανειλημμένα, και για μεγάλο χρονικό διάστημα, με στόχο να επιτεθεί από πρόθεση σε ένα άλλο άτομο που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του/της» (Smith, et. al. 2008 σελ. 376)
• Ηλεκτρονική παραπλάνηση (Grooming): η προσπάθεια ενός ενήλικα να πλησιάσει ένα παιδί ή έφηβο μέσω διαδικτύου, με στόχο την αποπλάνησή του
• Εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια

Πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς:

• Μάθετε τι είναι το Διαδίκτυο και μάθετε να πλοηγείστε σε αυτό
• Κατανοήστε τους πιθανούς κινδύνους και εξηγήστε τους στα παιδιά σας για να μάθουν να τους αποφεύγουν
• Βάλτε όρια στη χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά
• Εφαρμόζετε ρυθμίσεις απορρήτου και προγράμματα γονικού ελέγχου και χρησιμοποιείτε εφαρμογές ειδικά διαμορφωμένες για παιδιά (όπως το Youtube Kids)
• Κρατήστε τον υπολογιστή σε έναν κοινό χώρο όπου μπορείτε να παρακολουθείτε τη χρήση
• Περάστε χρόνο online μαζί με τα παιδιά ώστε να διδαχθούν την κατάλληλη συμπεριφορά στο Διαδίκτυο
• Ελέγξτε τους λογαριασμούς της πιστωτικής σας κάρτας και του τηλεφώνου σας για άγνωστες χρεώσεις λογαριασμού
• Ενημερωθείτε από ποιους χώρους και ποιες συσκευές συνδέεται το παιδί σας στο Internet
• Ακούστε το παιδί σας με προσοχή και λάβετε σοβαρά υπόψη αν σας αναφέρει μια άβολη ηλεκτρονική ανταλλαγή
• Ελέγχετε αν τα παιχνίδια, οι ιστοσελίδες και τα βίντεο που παρακολουθεί το παιδί στο Internet είναι κατάλληλα για την ηλικία του

Το διαδίκτυο εκτός από κινδύνους έχει και πολλά οφέλη. Για τον λόγο αυτό δεν χρειάζεται να το δαιμονοποιούμε. Αυτό που χρειάζεται είναι να εκπαιδευτούν τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά στη σωστή και ασφαλή χρήση του.

Για οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών και Εφήβων 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

American Psychiatric Association (2013). 5th ed. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Arlington: American Psychiatric Publishing

Byron Review. Children and New Technology (2008). Safer children in a digital world. The report of the Byron review. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2019 από https://www.iwf.org.uk/sites/default/files/inline-files/Safer%20Children%20in%20a%20Digital%20World%20report.pdf

Cavanaugh, C., Gillan, K. J., Kromrey, J., Hess, M., & Blomeyer, R. (2004). The effects of distance education on K–12 student outcomes: A meta-analysis: Naperville, Ill.: Learning Point Associates. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2019 από  http://faculty.education.ufl.edu/cathycavanaugh/docs/EffectsDLonK-12Students1.pdf

Findahl, O. (2013). Swedes and the Internet 2013. Stockholm: The Internet InfrasRaisingchildren.net.au (2019). Internet safety: 3-5 years. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2019 από https://raisingchildren.net.au/preschoolers/play-learning/screen-time-healthy-screen-use/internet-safety-3-5-years#internet-safety-risks-for-preschoolers-nav-titletructure Foundation

NSPCC (2016). Positive parenting. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2019 από https://learning.nspcc.org.uk/media/1195/positive-parenting.pdf

O'Neill, B., Grehan, S., & Ólafsson, K. (2011). Risks and safety for children on the internet: the Ireland report: EU Kids Online. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2019 από http://arrow.dit.ie/cserrep/22/

Smith, P.K,   Mahdavi, J., Carvalho, M., Fisher, S., Russell, S. & Tippett, N. (2008). Cyber bullying: its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychology and Psychiatry 49:4, 376–385