Παιδοθεσία : πως μιλάμε στα παιδιά

Η παιδοθεσία ή τεκνοθεσία (όροι που προτιμώνται πλέον έναντι της λέξης υιοθεσίας) είναι ένας νόμιμος και μόνιμος τρόπος πλήρους ένταξης ενός παιδιού σε μια οικογένεια και εφαρμόζεται με διάφορους τρόπους και μορφές από πάρα πολύ παλιά και σε όλους τους πολιτισμούς. Τα ζευγάρια που επιλέγουν την παιδοθεσία καλούνται να διαχειριστούν πάρα πολλές πρακτικές δυσκολίες και εμπόδια αλλά ακόμα περισσότερο να αναλογιστούν δικές τους σκέψεις, αντιλήψεις, συναισθήματα και προβληματισμούς.

Ένα ζήτημα που ανακύπτει πολύ συχνά είναι εάν χρειάζεται ένα παιδί να μάθει ότι είναι παιδοθετημένο και εάν ναι, σε ποια ηλικία. Πλέον η επιστημονική τοποθέτηση που εδράζεται από έρευνες αλλά και από μαρτυρίες παιδοθετημένων ενηλίκων είναι ότι οι θετοί γονείς πρέπει να το συζητάνε με το παιδί από πολύ νωρίς. Η παιδοθεσία είναι μια πραγματικότητα που βιώνουν τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά και για την οποία όλοι μοιράζονται σκέψεις και συναισθήματα και βοηθάει να συζητιέται ανοικτά μέσα στην οικογένεια. Μάλιστα οι έρευνες δείχνουν ότι οι θετοί γονείς χρειάζεται να μιλούν με τα παιδιά τους για την παιδοθεσία από την αρχή και σε όλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας καθώς όσο το παιδί μεγαλώνει θα μπορέσει να κατανοήσει τις ποικίλες διαστάσεις και το νόημα της παιδοθεσίας.

Πώς μπορούμε να συζητήσουμε με τα παιδιά:
Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια άνετη ατμόσφαιρα αποδοχής στην οποία το παιδί μπορεί να εκφράσει τις απορίες του και να δίνουμε απαντήσεις τις οποίες μπορεί να καταλάβει στη φάση ανάπτυξης στην οποία βρίσκεται. Είναι σημαντικό να προσπαθούμε να κατανοούμε τι πραγματικά ρωτάει το παιδί και να το βοηθούμε να διατυπώνει τις ερωτήσεις του.

Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αρχίζουν γύρω στα 3 χρόνια να απασχολούνται έντονα στο παιχνίδι τους με το θέμα της οικογένειας και κατ' επέκταση και το παιδοθετημένο παιδί αρχίζει να ρωτά για θέματα όπως: από που ήρθε, πότε ήρθε στο σπίτι και πως, πως αντέδρασαν οι θετοί γονείς του όταν το είδαν, εάν γεννήθηκε από την κοιλιά της θετής μητέρας. Με ειλικρινή τρόπο μπορεί να μεταδοθεί η ιστορία της παιδοθεσίας και να καταλάβει το παιδί ότι η παιδοθεσία είναι ευτυχία για τους θετούς γονείς.

Όταν τα παιδιά περνούν από τη νηπιακή στην παιδική ηλικία αρχίζουν να συζητούν για την παιδοθεσία με τους φίλους, τα αδέλφια και τους γονείς τους και αντιμετωπίζουν το γεγονός ότι είναι 'διαφορετικοί'. Ο τρόπος που οι γονείς χειρίζονται παρατηρήσεις και σχόλια άλλων παρέχει ένα πρότυπο για τα παιδιά πάνω στο οποίο μπορούν να βασίσουν τις δικές τους απαντήσεις.

Τα παιδιά της ύστερης σχολικής ηλικίας και οι έφηβοι αρχίζουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τους βιολογικούς τους γονείς. Για πολλούς θετούς γονείς αυτό αποτελεί ένα ευάλωτο σημείο καθώς η απουσία δεσμών αίματος τους δημιουργεί τον φόβο ότι το παιδί θα τους απορρίψει. Είναι σημαντικό οι θετοί γονείς να σκέφτονται ότι αποτελεί φυσιολογικό στάδιο για την δόμηση της ταυτότητάς τους και να προσπαθούν να καταλάβουν γιατί το παιδί τους κάνει τέτοιες ερωτήσεις ή ακόμα και αρνητικές παρατηρήσεις για τους ίδιους. Για παράδειγμα, επιδιώκει την επιβεβαίωση ότι θα παραμείνει για πάντα στην οικογένεια ανεξάρτητα από το τι κάνει ή τι λέει; Προσπαθεί να διαχωριστεί από τους γονείς καθώς είναι φυσιολογικό στάδιο προς την ενηλικίωση; Ζητά βοήθεια για κάτι άλλο; Προσπαθεί να καταλάβει και να συμπληρώσει τα κομμάτια της ιστορίας του;

Η αναζήτηση των παιδιών για να καταλάβουν, να πληροφορηθούν και να αντιληφθούν πλήρως μπορεί να κάνει τους θετούς γονείς να νοιώθουν ότι τους υπερβαίνει αλλά είναι πολύ σημαντική και εν τέλει θα 'δέσει την οικογένειά τους'. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ακούμε προσεκτικά το παιδί, να μιλάμε μαζί του και να μπορούμε να το βοηθήσουμε να δημιουργήσει την ιστορία του νοιώθοντας σίγουρο για το σπίτι του και την αγάπη μας προς αυτό.

Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.